Από το 1923 και μετά η Θεσσαλονίκη μετατράπηκε σε μια διαφορετική πόλη. Διαφορετική ως προς την πολεοδομική της κατανομή, την κοινωνική της κατάτμηση και την εθνοτική – κοινοτική της σύνθεση. Οι Εβραίοι που για εκατοντάδες χρόνια αποτέλεσαν την πιο σημαντική κοινότητα της πόλης υποχώρησαν κοινωνικά, οικονομικά και πληθυσμιακά στην νέα πραγματικότητα και την προσπάθεια ομογενοποίησης της χώρας.

Η οικονομική καχεξία της Ελλάδας με την πολεμική εμπλοκή που κράτησε δέκα χρόνια οδήγησαν τη χώρα στη χρεοκοπία. Η διεθνής οικονομική κρίση, που ξεκίνησε το 1929, βύθισε την Ελλάδα και φυσικά τη Θεσσαλονίκη στη δυστυχία. Είχαν περάσει μόλις μερικά χρόνια από τη δημογραφική αλλαγή του 1923 και οι Έλληνες χριστιανοί πρόσφυγες, όπως και οι ντόπιοι Έλληνες Εβραίοι, επιχειρούσαν να ορθοποδήσουν οικονομικά, όταν η Ελλάδα κήρυξε επίσημα πτώχευση το 1932. Για μία ακόμη φορά χριστιανοί και Εβραίοι έμποροι και επιχειρηματίες καταστράφηκαν. 

Η φτώχεια, κοινό γνώρισμα μεγάλου μέρους του πληθυσμού της Θεσσαλονίκης, η οικονομική δυσπραγία και ο ανταγωνισμός επήλυδων και ντόπιων οδήγησαν σε δυσάρεστα γεγονότα.  Οι επίσημες διακρίσεις σε βάρος της εβραϊκής κοινότητας, με τους ξεχωριστούς εκλογικούς καταλόγους και τη στοχοποίηση των Εβραίων από ακροδεξιούς κύκλους, που είχαν κάλυψη, πρόσβαση, αλλά και εκπροσώπηση σε κρατικές θέσεις, οδήγησαν σε αντιεβραϊκές εκδηλώσεις, με αποκορύφωμα τον εμπρησμό της εβραϊκής φτωχογειτονιάς του Κάμπελ τον Ιούλιο του 1931. 

 

Η καταστροφή της συνοικίας Κάμπελ ήταν σχεδόν ολοκληρωτική

Παρά το μεταναστευτικό ρεύμα προς το εξωτερικό, την Ευρώπη και την Παλαιστίνη, σχεδόν 50.000 Εβραίοι κατοικούσαν στη γενέθλια πόλη τους όταν ξέσπασε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος. Σύντομα η Ελλάδα και η Θεσσαλονίκη θα βίωναν την τραγική εμπειρία της Κατοχής. Για τους Εβραίους τούτο σήμανε και τον σχεδόν ολοκληρωτικό αφανισμό τους.

 

Οι γερμανικές δυνάμεις μπροστά στο Διοικητήριο, το σημερινό Υπουργείο Μακεδονίας - Θράκης

 

Search